Ciąża jest stanem, w którym wiele układów i narządów ulega rozmaitym zmianom adaptacyjnym i hormonozależnym, a często również wtórnym do nich stanom chorobowym. Jednym z takich narządów jest skóra. Zmiany skórne, jakie obserwuje się w przebiegu ciąży, można podzielić na skórne objawy ciąży, choroby skóry modyfikowane przez ciążę oraz choroby skóry bezpośrednio związane z ciążą, czyli tzw. dermatozy ciążowe.
- świąd ciężarnych (pruritus gestationis) – może mieć charakter ograniczony lub uogólniony. Początek ma miejsce najczęściej w III trymestrze, ale może wystąpić również we wcześniejszych miesiącach ciąży. Początkowo skóra nie wykazuje żadnych objawów przedmiotowych, potem pojawiają się przeczosy jako następstwo intensywnego drapania. Świąd ograniczony ma zwykle charakter napadowy, nasila się w porze nocnej i dotyczy przede wszystkim okolic płciowych, pachwin, ud i podbrzusza. Diagnostykę różnicową należy prowadzić w kierunku zakażeń (Candida albicans, Trichomonas vaginalis, gonokoki), żylaków sromu, zmian alergicznych lub alergiczno-toksycznych (środki piorące, wybielacze, kosmetyki, elementy bielizny itp.). Wystąpienie uporczywego świądu uogólnionego wymaga diagnostyki w kierunku cukrzycy, schorzeń układowych (chłoniaki, ziarnica złośliwa), wewnątrzwątrobowej cholestazy ciężarnych, chorób nerek, psychoz. Należy wykluczyć świerzb i wszawicę.
Większość dermatoz ciążowych, pomimo często przewlekającego się i subiektywnie uciążliwego przebiegu (towarzyszący świąd), nie stanowi zagrożenia dla matki i płodu. W terapii tych schorzeń stosuje się zwykle leki antyhistaminowe i preparaty zewnętrzne o działaniu kojąco-chłodzącym, przeciwzapalnym i przeciwświądowym. Nie można jednak zapominać o istnieniu dermatoz ciążowych o ciężkim przebiegu i poważnym rokowaniu zarówno dla matki, jak i płodu. Wymagają one intensywnego i specjalistycznego postępowania terapeutycznego.