Nowotwory skóry - nadal bardzo mało o nich wiemy

Spis treści:

1. Nowotwory skóry
2. Najczęstsze zmiany skórne

Nowotwory skóry 

Nowotwory skóry mogą rozwinąć się na każdym fragmencie naszego ciała. W większości przypadków rozwijają się z atypowych zmian skórnych obecnych na naszym ciele od wielu lat. Co ważne mogą zająć owłosione części ciała jak np. głowa czy pacha. Rozwijają się w większości przypadków w „utajeniu” przez wiele lat. Jest to proces wielostopniowy a co ważne pacjent nie odczuwa żadnych objawów. Zmiana chorobowa na skórze w początkowym stadium w ogóle nie przypomina nowotworu. Nie ma także pewności, czy każda atypowa zmiana na skórze przekształci się na 100% w nowotwór. Zdarza się bowiem tak, że ustępuje samoistnie. Niektóry procesy nowotworowe aktywowane są przez różnego rodzaju czynniki zewnętrzne jak np. promieniowanie słoneczne, UV czy wewnętrzne (współistniejące choroby oraz zażywanie określonych leków).

W momencie gdy zauważymy na skórze, jakąkolwiek niepokojąco wyglądającą zmianę, która np. powiększa się, łuszczy, zaczyna boleć czy podkrwawiać należy natychmiast skontaktować się z dermatologiem. W przypadku wątpliwości pokierowani zostaniemy do chirurga- onkologa. Szersza diagnostyka kliniczna pozwoli nam stwierdzić ze zmiana o jakim charakterze mamy do czynienia.

Najczęstsze zmiany skórne 

Wśród najczęściej spotykanych zmian skórnych, które mogą prowadzić do nowotworu, bądź nim są zaliczamy:

Raka podstawnokomórkowego (carcinoma basocellulare, basalioma), który jest najczęściej występującym nowotworem skóry ok. 75% wszystkich przypadków. Nacieka na tkanki, bardzo rzadko daje przerzuty, jego rozrost ma charakter miejscowy. Niestety w bardzo zaawansowanym stadium niszczy i uszkadza nie tylko skórę ale także tkankę podskórną oraz tkanki położone głęboko (kości, ścięgna). Szybkie rozpoznanie raka daje szansę na 100% wyleczenie. Obserwacje lekarzy pokazują, że najczęściej rak ten występuje w miejscach narażonych na działanie promieniowania UV. Nowotwór ten przybiera najczęściej postać twardych, połyskliwych, drobnych guzków. Z czasem na ich krawędziach pojawia się owrzodzenie. Ich kolor przypomina kość słoniową. Miejscami najczęściej zajmowanymi są: dekolt, ramiona, szyja, powieki oraz skóra twarzy. Na chwilę obecną wyróżniamy ok. 13 postaci kliniczno- patologicznych raka podstawno komórkowego. 

Rogowacenie słoneczne, charakterystyczne jest nie tylko dla osób starszych ale także tych, którzy narażeni są na działanie promieni słonecznych. Problem ten pojawia się w większości przypadków po kilkunastu latach i objawia się nie tylko łuszczeniem się skóry ale także jej nadmierną suchością. Ponadto staje się ona mniej sprężysta i pojawiają się przebarwienia. Zmiany zajmują najczęściej skórę na skroniach, uszach, małżowinach usznych, przedramionach oraz podudziach. Ogniska rogowacenia bardzo mocno przylegają do skóry, a ich zerwanie prowadzi do pojawienia się krwawiącej rany. Leczenie zawsze powinno być poprzedzone badaniem histopatologicznym. W sytuacji gdy nie mamy do czynienie z nowotworem stosowane jest zamrażanie płynnym azotem bądź terapia fotodynamiczna. W wielu przypadkach konieczne jest chirurgiczne usunięcie zmiany.

Raka kolczystokomórkowego (rak płaskonabłonkowy, carcinoma spinocellulare), który wywodzi się z komórek keratynizujących naskórka. Najczęściej umiejscawia się  w obrębie głowy, ale spotykany jest także na szyi, tułowiu czy na narządach płciowych. Nowotwór ten charakteryzuje szybki i gwałtowny wzrost oraz zdolność do dawania przerzutów. Ma on charakter brodawkowaty, łuszczy się, rogowacieje i bardzo często jest pokryty strupem. W zaawansowanym stadium towarzyszy temu świąd, krwawienie, obrzęk oraz naciekanie sąsiadujących tkanek. Rak kolczysto komórkowy jest najczęściej występującym nowotworem na pograniczu błon śluzowych oraz skóry. Najczęściej spotykany jest u osób starszych, leczonych immunosupresantami czy narażonych na działanie promieniowania UV.

Czerniaka (Melanoma malignom)  zaliczany jest do szczególnie złośliwych nowotworów. Wywodzi się z melanocytów. Kluczową kwestią jest to, że czerniak może powstać na bazie znamienia barwnikowego ale także na skórze niezmienionej. W większości przypadków umiejscawia się na skórze nóg w przypadku kobiet i pleców (mężczyźni). Niestety może rozwinąć się także w siatkówce, pod paznokciami, podeszwach dłoni oraz stóp, w jamie ustnej czy odbytnicy. Czerniaka charakteryzuje szczególna złośliwość, zdolność do odległych przerzutów (do płuc, kości, muzgu, krwi, chłonki) oraz słaba odpowiedz na leczenie.

Podejrzenie nowotworu, fot. shutterstock

Wyróżniamy następujące rodzaje czerniaków:

• wywodzący się z plamy soczewicowatej,
• guzkowy,
• wywodzący się z plam soczewicowatych umiejscowiony na kończynach,
• szerzący się powierzchownie.

Rokowania z leczeniu tego typu nowotworu w znacznym stopniu zależą od jego odmiany klinicznej ale także głębokości naciekania skóry.

Choroba Bowena, uznana została za przedinwazyjną formę raka kolczysto komórkowego. Na skórze pacjenta widoczne są silnie odgraniczone, czerwone oraz płasko-wyniosłe zmiany. Występują one najczęściej na skórze kończyn oraz tułowia. Czynnikami mającymi wpływ na rozwój choroby Bowena są m.in.: przewlekłe choroby skóry, toksyny, uszkodzenia skóry, promieniowanie słoneczne oraz infekcje wirusowe.

Mięsaki (sarkoma) to nowotwory tkanek miękkich ale mogą także pojawić się na skórze. Przyczyny ich powstawania nie są do końca poznane ale wpływ ma narażenie na czynniki genetyczne oraz narażenie na promieniowanie jonizujące. Bardzo często prowadzi do przerzutów m.in. do płuc. W większości przypadków umiejscawiają się na udach, kończynach górnych oraz pośladkach. Objawy mięsaków bardzo często pojawiają się późno i zależą od lokalizacji zmiany. Leczenie związane jest chirurgicznym usunięciem zmiany. Zdarza się, że konieczne staje usunięcie mięsni, naczyń oraz nerwów.

W przypadku zauważenia na skórze jakiejkolwiek niepokojącej zmiany, która zaczyna np. boleć, podkrwawiać bądź bardzo szybko się powiększać należy jak najszybciej udać się do dermatologa. W większości przypadków wykonywane jest badanie histopatologiczne i konieczna jest interwencja onkologiczną bądź chirurgiczna.