Łuszczyca - objawy kliniczne i leczenie

Łuszczyca jest jedną z najczęstszych chorób skóry. Średnia częstość występowania w populacji oceniana jest na 1,5 – 2,5%, w równym odsetku u mężczyzn i kobiet.
Łuszczyca
Podstawą procesu chorobowego są przyspieszone podziały komórek naskórka. W patogenezie łuszczycy odgrywają rolę czynniki genetyczne, środowiskowe i immunologiczne. Wyróżniamy dwie postaci kliniczne łuszczycy skóry: zwyczajną i krostkową, a także łuszczycę stawową.
Łuszczyca jest chorobą przewlekłą, charakteryzująca się różną częstością nawrotów i długością remisji. Zaostrzenia często są powodowane przez czynniki wyzwalające takie, jak stres, infekcje czy alkohol. Leczenie łuszczycy zależy od postaci klinicznej i nasilenia zmian, najczęściej jest to leczenie skojarzone łączące różne formy leczenia zewnętrznego z fototerapią lub preparatami ogólnymi.
Etiopatogeneza łuszczycy
Przyczyna łuszczycy nadal pozostaje nieznana. Niemniej jednak dotychczasowe badania dostarczyły wielu informacji dotyczących zmian zapalnych w skórze i naskórku, a także mechanizmów immunologicznych biorących udział w powstawaniu zmian łuszczycowych.
Podstawowym zjawiskiem występującym w łuszczycy jest znacznie przyspieszony cykl komórkowy keratynocytów warstwy podstawnej, co powoduje skrócenie czasu przejścia komórek z warstwy podstawnej do momentu złuszczania z 28 do ok. 5 – 7 dni. Pobudzone limfocyty T produkują cytokiny odpowiedzialne za powstawanie procesu zapalnego w naskórku.
Czynniki genetyczne
Ostatnie badania wykazały, że podatność na łuszczycę determinowana jest przez wiele genów. Wiadomo, że łuszczyca występuje częściej u bliskich krewnych pacjentów, którzy zachorowali przed 40 rż. Biorąc pod uwagę wiek wystąpienia pierwszych objawów choroby, wyróżniono dwa typy łuszczycy:
- Typ I charakteryzuje się wczesnym początkiem, przed 40 rż., ze szczytem zachorowań w 18-22 rż, częstszym występowaniem łuszczycy u innych członków rodziny i na ogół cięższym przebiegiem.
- Typ II ujawnia się w późniejszym wieku (szczyt zachorowań przypada na szóstą dekadę życia), ma z reguły lżejszy przebieg, ale większe prawdopodobieństwo zajęcia stawów i paznokci, rzadziej stwierdza się występowanie rodzinne.
Charakterystyka I i II typu łuszczycy
Cecha
| Typ I | Typ II |
Początek choroby | < 20 rż | > 50 rż |
Wywiad rodzinny | Często dodatni | Rzadko dodatni |
Antygeny HLA | Cw6, B57, DR7 | Cw2 |
Przebieg kliniczny | Często ciężki z tendencją do pogarszania wraz z wiekiem | Często łagodny |
Zajęcie stawów | Rzadkie | Częste |
Zmiany paznokciowe | Rzadkie | Częste |
Odmiany kliniczne łuszczycy
Wyróżniamy dwie podstawowe odmiany kliniczne łuszczycy: łuszczycę zwyczajną i łuszczycę krostkową. Oddzielną postać stanowi łuszczycowe zapalenie stawów.
Łuszczyca zwyczajna | Łuszczyca krostkowa | Łuszczyca stawowa |
Drobnogrudkowa |
Ograniczona - łuszczyca krostkowa dłoni i stóp
| Z asymetrycznym zajęciem pojedynczych stawów |
Plackowata | ||
Łuszczyca zwyczajna dłoni i stóp | Rozsiana (obrączkowata) | Z symetrycznym zajęciem wielu stawów, w tym dystalnych międzypaliczkowych i stawów kręgosłupa prowadzących często do zmian zniekształcających |
Łuszczyca odwrócona | ||
Łuszczyca owłosionej skóry głowy | Łuszczyca krostkowa uogólniona (von Zumbusch) | Postać o dominujących zmianach w kręgosłupie z możliwością zajęcia pojedynczych stawów mniejszych. |
Erytrodermia łuszczycowa |
Piśmiennictwo
Kategorie ICD:
- Inne łuszczycowe artropatie (L40.5+)
- Łuszczyca [psoriasis]
- Łuszczycowa artropatia z dominującymi zmianami w stawach międzypaliczkowych dalszych (L40.5+)
- Łuszczycowa spondyloartropatia (L40.5+)
- Okaleczające zapalenie stawów (L40.5+)
- Świąd [pruritus]
Kategorie ATC:
- Leki keratolityczne i działające ochronnie
- Leki przeciwłuszczycowe
- Metotreksat
- Preparaty dziegciowe
- Retinoidy