Miejsce badania USG w dermatologii

Spis treści:

1. USG a nowotwory skóry
2. Obraz chorób zapalnych skóry w badaniu USG 
3. Twardzina układowa w skórze 
4. Inne zastosowaniu USG w dermatologii

Ultrasonografia (USG) stanowi podstawową metodę diagnostyczną w wielu dziedzinach medycyny, w tym także wykorzystywana jest z powodzeniem w dermatologii. Obraz który jest uzyskiwany w badaniu USG, w kontekście dermatologii jest istotny ze względu na możliwość uwidocznienia, czy też wyodrębnienia 3 warstw skóry zdrowej, takich jak: echo wejścia (stanowiące bardzo echogeniczne pasmo), skóra właściwa oraz pasmo, w którym odnajdziemy rozproszone echa o różnej intensywności wysycenia, a także tkankę podskórną, która w badaniu UGS stanowi obszar widoczny jak warstwa o niskiej echogeniczności, gdzie niekiedy można uwidocznić pewne struktury z zakresu tkanki łącznej.

USG a nowotwory skóry 

Z punktu widzenia dermatologii, do oceny grubości nowotworów skóry (takich jak czerniaki czy raki podstawnokomórkowe), wykorzystywane jest właśnie badanie USG o wysokiej częstotliwości. Ma to szczególne znaczenie w sytuacji przygotowania pacjenta do zabiegu, ponieważ daje obraz struktury, która ma zostać operacyjnie usunięta.

Nie zmienia to jednak faktu, iż USG nie jest podstawowym badaniem, na którym powinna się opierać diagnoza dermatologiczna, gdyż niektóre z nowotworów (jak niemelanocytowe oraz czerniaki) w obrazie uzyskiwanym za pomocą tego badania, prezentują się podobanie – w postaci hipoechogenicznych owalnych kształtów.

Dobrze widoczna jest jednak granica pomiędzy zmianą nowotworową a skórą właściwą, dlatego też jest to skuteczna metoda ocena wielkości zmiany nowotworowej. Ograniczenie stanowią jedynie nowotwory, które przekroczą barierę skóry właściwej, której struktura w obrazie USG także jest homoechogenicza – niemożliwe staje się więc określenie głębokości na jaką guz nacieka.

Jak pokazuje praktyka kliniczna, badanie USG wykazuje wysoką zgodność z badaniem histologicznym pobranego wycinka skóry, w kontekście głębokości nacieku w czerniaku. Badania potwierdzają wysoką zgodność tych dwóch badań, co ma duże znaczenie w odpowiednim planowaniu zabiegu, gdzie wiedza na temat granic guza ma zasadnicze znaczenie i pozwala na precyzję cięcia z zachowaniem struktur zdrowych.

Podobne zastosowanie USG (określanie grubości nacieku), wykorzystywane jest w diagnostyce chłoniaków.

Zastosowanie badania USG W dermatologii, fot. panthermedia

Obraz chorób zapalnych skóry w badaniu USG 

Wyprysk, atopowe zapalenie skóry czy łuszczyca, także mogą zostać zobrazowane za pomocą badania USG. Obraz jaki wówczas można zaobserwować, to uwidocznione pasmo SLEB z towarzyszącą, charakterystyczną obniżoną echogenicznością, która jest wynikiem obrzęku skóry powstałego na skutek stanu zapalnego, jaki nacieka wokół zmiany. Parametr SLEB bywa wykorzystywany jako parametr monitorujący przebieg schorzenia w przypadku AZS, ponieważ koreluje on ze stopniem nasilenia zmian skórnych. Podobnie w łuszczycy – parametr SLEB pokazuje skuteczność (bądź brak skuteczności) zastosowanego leczenia, poprzez uwidocznienie grubości skóry w obrębie blaszki łuszczycowej.

Dodatkowym wykorzystaniem USG jest zastosowanie go jak narzędzie prognostyczne w kontekście intensywności reakcji alergicznej. Dzięki porównaniu wyników badań USG ze skórnymi testami płatkowymi, wysnuto wniosek, iż wraz ze wzrostem grubości skóry, spodziewać się należy bardziej intensywnej reakcji alergicznej.

Twardzina układowa w skórze 

Badanie USG stanowi narzędzie do monitorowania efektu terapeutycznego schorzeń, których podłoże to nadmierne gromadzenie się kolagenu w skórze. Obraz otrzymywany u pacjentów z chorobą to zwiększona echogeniczność skóry oraz jej grubość, co spowodowane jest nagromadzeniem się włókien kolagenowych, czyli uwidoczniona zostaje podwyższona spoistość skóry. Faza zapalna w tego rodzaju schorzeniach daje w efekcie obraz pogrubienia się skóry oraz zmniejszenia echogeniczności, natomiast faza sklerotyczna (faza twardnienia), to zdecydowanie wyższa echogeniczność otrzymywana w obrazie USG.

Inne zastosowaniu USG w dermatologii 

W literaturze specjalistycznej można odnaleźć zastosowań USG również w innego typu schorzeniach. W przypadku posteroidowego zaniku ocenie poddawana jest grubość skóry.

Dermatologia to także walka z niedoskonałościami skóry, nie tylko ze schorzeniami. USG jest bardzo przydatnym badaniem do oceny przebiegu i efektów terapii antycellulitowych, gdyż skórna objęta zmianami cellulitowymi ma charakterystyczny obraz o nierównych, zatartych granicach pomiędzy skórą oraz tkanką podskórną. Efekty leczenia powinny dawać obraz wygładzenia granic skóry, jak i tkanki podskórnej.

Dermatologia, jako dziedzina medycyny, wykorzystuje badanie USG o wysokiej częstotliwości, nie tylko do obrazowania skóry. Może ono być także stosowane jako element monitorujący zabiegi, jak na przykład mikroskleroterapię naczyń żylnych. USG jest tu przydatne szczególnie w momencie wykonywania nakłucia naczynia, jak również w ocenie średnicy naczynia żylnego po przeprowadzonym zabiegu.

Fotostarzenie się skóry jest procesem, który również można poddać ocenie za pomocą badania USG, poprzez uwidocznienie obszaru SLEB, który pojawia się w skórze, po długotrwałej ekspozycji na promieniowanie UV. Dodatkowo, skóra poddana tego typu działaniu, staje się zdecydowanie cieńsza.

Badanie USG stanowi więc nieocenioną pomoc w diagnostyce dermatologicznej. W niektórych krajach, jak na przykład Niemcy, badanie to jest procedurą refundowaną, objętą ubezpieczeniem zdrowotnym, podczas przygotowywania pacjenta do zabiegu usunięcia czerniaka, pod kątem oceny jego grubości oraz głębokości nacieku. Wnioskiem tego można stwierdzić, że przydatność USG jest szczególna w kontekście zmian nowotworowych skóry, a także znajduje swoje zastosowanie w ocenie efektów leczenia dermatologicznego i terapii z obszaru dermatologii estetycznej [1].