Epidemiologia alergii kontaktowej na nikiel

Zbierane dane są naprawdę alarmujące – populacja pacjentów z niklową alergią kontaktową stale się powiększa i może liczyć już nawet ok. 1 mld osób na całym świecie! Dotychczasowe schematy leczenia (oparte w głównej mierze na profilaktyce i unikaniu ekspozycji na nikiel, co w przypadku niektórych grup zawodowych jest wręcz niewykonalne) zawodzą, a szczegółowe testy produktów pod kątem zawartości niklu nie przynoszą pożądanych efektów. Dlaczego dochodzi do niklowej alergii kontaktowej, jakie mechanizmy nią kierują i dlaczego jest obecna u tak ogromnej liczby osób?

Reklama

Mechanizm powstawania objawów

Alergia kontaktowa jest swoistą nadwrażliwością organizmu na hapteny (substancje chemiczne o małej masie cząsteczkowej) lub proteiny zawarte w substancjach chemicznych, indukowaną przez bezpośredni kontakt antygenu ze skórą (stąd nazwa alergii). Mechanizm odgrywający dużą rolę w powstawaniu alergii kontakowej opiera się na reakcji swoistego alergenu, rozpoznawanego przez receptor znajdujący się na limfocycie. Taka reakcja rozpoczyna całą serię odpowiedzi, która doprowadza do powstania objawów w miejscu zetknięcia skóry z antygenem (np. na nadgarstku pod bransoletką od zegarka, na brzuchu pod sprzączką od paska, na dłoniach fryzjerów pracujących nożyczkami itd) - rumień, obrzęk, pęcherzyki, świąd, które przy przedłużającej się ekspozycji na alergen doprowadzają do złuszczania skóry, zapalnego zgrubienia warstwy rogowej, lichenizacji. Z kolei nikiel jest składnikiem przedmiotów codziennego użytku, które przez długi czas mają kontakt ze skórą: biżuteria, sztućce, monety, metalowe elementy odzieży, różnoraki sprzęt AGD. Nie dziwi więc fakt, że alergia kontaktowa na nikiel jest coraz powszechniejszym problemem, który można rozpatrywać w aspekcie osobniczym, społecznym i zawodowym.

Epidemiologia

Na podstawie analiz demograficznych zostały ustalone 2 czynniki ryzyka alergii kontakowej na nikiel – płeć żeńska oraz wiek w przedziale 30-60 lat. Aby uzmysłowić sobie rangę problemu, należy przytoczyć europejskie dane (zebrane przez ESSCA, European Surveillance System on Contact Alergies) nt. powszechności alergii kontaktowej na nikiel: ok. 20% kobiet, 6% mężczyzn, 18% młodzieży i dzieci. Wśród chorych największą grupę stanowiły osoby w przedziale wiekowym 30-60 lat, czyli w okresie największej aktywności zawodowej. Najbardziej narażonymi grupami zawodowymi są fryzjerzy, kasjerzy, kosmetyczki, pracownicy ochrony zdrowia. W Polsce choroby zawodowe skóry są 6. najczęstszą grupą chorób zawodowych i rokrocznie przyczyniają się do ok. 200 tys. zwolnień chorobowych (dane Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 2007 r.), co przekłada się na ogromne straty dla budżetu państwa.

Podsumowanie

Problem alergii niklowej stale narasta i kolejne dane pokazują wzrost częstości zachorowania, dlatego tak ważna jest skuteczna profilaktyka i metody ukierunkowanego leczenia.