Zmiany posłoneczne

Do powierzchni Ziemi dociera promieniowanie ultrafioletowe o długości fali 290-400 nm. Dzielimy je na krótsze, tzw. rumieniotwórcze promieniowanie UVB (290 – 320 nm) i dłuższe UVA (320 – 400 nm). Prawidłowa warstwa ozonowa pochłania promieniowanie o krótszej długości fali, UVC (<290 nm). Słońce kojarzy się nam ze zdrowiem i dobrym samopoczuciem Dobroczynne działanie światła słonecznego związane jest ze spektrum promieniowania widzialnego i podczerwonego. Natomiast jedynym korzystnym efektem oddziaływania promieniowania UV jest zachodząca w skórze synteza witaminy D3, do której indukcji wystarczają minimalne dawki UVB.
Czym jest rumień?
Pod wpływem ekspozycji na słońce powstaje rumień, czyli oparzenie słoneczne, wywoływane głównie przez promieniowanie UVB. Z czasem dochodzi do wytwarzania melaniny, czyli powstania opalenizny, która jest reakcją obronną naszej skóry na działanie promieniowania UV. Bezpośrednio po opalaniu pojawia się hyperpigmentacja natychmiastowa, przejściowa, związana głównie z działaniem UVA i polegająca na fotooksydacji melaniny już obecnej w skórze.
Opalenizna właściwa (hyperpigmentacja opóźniona)
Wywoływana jest przez synergistyczne działanie promieniowania UVB i UVA. Powstaje ona wskutek wzrostu liczby melanocytów i powiększenia melanosomów, a także wzrostu aktywności tyrozynazy i zwiększonej syntezy melaniny. Na melanogenezę mają wpływ również niektóre hormony: MSH, ACTH i hormony płciowe, a także endotelina 1 i czynniki wzrostu wydzielane przez keratynocyty. Promieniowanie ultrafioletowe wywołuje w naszej skórze szereg niekorzystnych, zarówno ostrych jak i przewlekłych, zmian. Są one skutkiem wyłącznej ekspozycji na słońce lub synergistycznego oddziaływania UV i substancji endogennych (hormony) bądź egzogennych (leki).
Ostre i przewlekłe odczyny posłoneczne
ODCZYNY OSTRE
| Oparzenia |
Opalenizna | |
Fotodermatozy | |
Piegi | |
Ostuda | |
Znamiona barwnikowe | |
ODCZYNY PRZEWLEKŁE
| Plamy soczewicowate |
Brodawki łojotokowe | |
Słoneczne starzenie się skóry (photoaging) | |
Zmiany przednowotworowe (rogowacenie słoneczne) | |
Niebarwnikowe nowotwory skóry (raki podstawno- i kolczystokomórkowe) | |
Czerniak złośliwy |
Piśmiennictwo
Kategorie ICD:
- Bielactwo [vitiligo]
- Czerniak złośliwy skóry
- Inne określone zaburzenia pigmentacji
- Oparzenie słoneczne
- Ostre zmiany skórne wywołane promieniowaniem ultrafioletowym, nie określone
- Ostudy [chloasma]
- Piegi
- Plamy o zabarwieniu kawy z mlekiem [cafe au lait]
- Pokrzywka świetlna
- Polimorficzna osutka świetlna
- Reakcja fotoalergiczna wywołana lekiem
- Reakcja fototoksyczna indukowana lekiem
- Rogowacenie związane z promieniowaniem słonecznym [Actinic keratosis]
- Rumień i inne nieswoiste wysypki skórne