Zespół paraneoplastyczny

Zespół paraneoplatyczny to grupa objawów klinicznych, które współwystępują ze zmianami nowotworowymi. Przyczyny ich powstawania nie są do końca poznane.

Mają duże znaczenie kliniczne, ponieważ mogą stanowić pierwszy objaw choroby nowotworowej, wykorzystywane są również w monitorowaniu leczenia.

Zalicza się tu :

• Zespoły neurologiczne – retinopatia, zespół rzekomomiasteniczny, zapalenia mięśni,
• Zaburzenia hematologiczne – niedokrwistość jak w chorobach przewlekłych, nadpłytkowość,
• Zaburzenia układu krzepnięcia – rozsiane krzepnięcie wewnątrznaczyniowe,
• Zaburzenia endokrynno-metaboliczne – zespół Cushinga, hiperkalcemia, hipoglikemia,
• Zaburzenia skórne.

Wśród zmian skórnych wymienia się między innymi:

• Rogowacenie ciemne – występuje w postaci zmian brodawkowatych, głównie na twarzy i rękach, często współwystępuje świąd, towarzyszą zwykle rakom przewodu pokarmowego i płuc,
• Hiperkeratoza – nadmierne rogowacenie skóry rąk i stóp, towarzyszą rakom płuc,
• Zmiany typu rybiej łuski – zwykle w przebiegu choroby Hodgkina,
• Zespół Sweeta – typowe dla tego zespołu są obszary obrzękowo-naciekowe, intensywnie zaczerwienione, pojawiają się na tułowiu i kończynach, towarzyszy chłoniakom,
• Erythema gyratum repens – charakteryzuje się występowaniem rumieni, szerzących się obwodowo, rumienie zwiększają się bardzo szybko – ok 1cm na dobę, wyglądem przypominają słoje drewna, zwykle towarzyszą nowotworom płuc, przewodu pokarmowego, piersi,
• Zespół Cowdena – cechuje go pojawianie się grudek hiperkeratycznych na twarzy, kończynach, może towarzyszyć rakom tarczycy, piersi, przewodu pokarmowego, zwykle zmiany pojawiają się w dzieciństwie lub młodym wieku,
• Zespół Gardnera – cechuje go występowanie torbieli naskórkowych i kostniaków skóry oraz  zmian ocznych, występuje razem z polipami i rakiem jelita grubego prawie u wszystkich chorych.

Do innych zmian skórnych towarzyszących zmianom nowotworowym zalicza się ponadto ataksja-teleangiektazja, dyskeratozy, xeroderma pigmentosum.