Wyprysk kontaktowy

Wyprysk kontaktowy jest reakcją zapalną skóry. W przypadku wyprysku alergicznego pacjent uczula się na jedną lub kilka substancji chemicznych i dochodzi do rozwoju typowej reakcji alergicznej typu IV (wg Gella i Coombsa). Wyprysk kontaktowy z podrażnienia (toksyczny) wywołanym jest przez kontakt z czynnikiem drażniącym, który uszkadza barierę ochronną skóry lub/i ma silne właściwości toksyczne.

Reklama

Wyprysk kontaktowy z podrażnienia występuje znacznie częściej niż alergiczne kontaktowe zapalenie skóry, gdyż pojawia się u każdej osoby narażonej na działanie substancji drażniącej.

Różnice między odczynami toksycznymi i alergicznymi

Charakter reakcji zapalnej	Toksyczny	Alergiczny
Nasilenie odczynu zapalnego wprost proporcjonalne do dawki	+	czasami
Konieczny wcześniejszy kontakt z daną substancją	-	+
Występuje u wszystkich osób mających kontakt z badaną substancją	+	-
Zależy od czasu ekspozycji	+	-
Zmiany przekraczają miejsce kontaktu	-	+
Może ulegać nasileniu po usunięciu substancji wywołującej	-	+
Odczyn immunologiczny	-	+

Nasilenie reakcji toksycznej

zależy od rodzaju substancji działającej na skórę i czasu ekspozycji, a także od odporności skóry. Właściwą odporność zapewnia skórze prawidłowo funkcjonująca bariera, którą stanowi płaszcz lipidowy i warstwa rogowa naskórka.

Czynniki drażniące

Czynniki fizyczne

Promieniowanie ultrafioletowe

Promieniowanie jonizujące

Promieniowanie laserowe

Zimno

Ciepło

Czynniki chemiczne

Roztwory zasad i kwasów

Rozpuszczalniki organiczne

Detergenty

Produkty spożywcze

Rośliny

Czynniki lotne

Pyły i pary powstające podczas obróbki tworzyw sztucznych

Skóra twarzy, narządów płciowych i okolic wyprzeniowych jest bardziej wrażliwa niż skóra dłoni i stóp. Obecność licznych mieszków włosowych może ułatwiać penetrację substancji toksycznych do skóry właściwej, natomiast wydzielina gruczołów potowych i łojowych działa ochronnie.