Rogowacenie słoneczne

Rogowacenie słoneczne to hiperkeratotyczne, złuszczające, mnogie zmiany na skórze. Powstają w wyniku narażenia na promieniowanie słoneczne. Niosą ze sobą potencjalne zagrożenie rozwoju raka kolczystokomórkowego.
Spis treści:
Czym jest rogowacenie słoneczne
Rogowacenie słoneczne związane jest z przewlekłą ekspozycją na promieniowanie UV. Najlepiej pod tym kątem przebadane jest promieniowanie UVB. Powoduje ono uszkodzenie łańcucha DNA w komórkach naskórka, immunopresję oraz mutację genu p54.
Schorzenie występuje głównie u przedstawicieli rasy białej. Proces nasila się z wiekiem. Rogowacenie dotyczy rocznie około 5 mln Amerykanów, w większości u osób po 65. roku życia. Szacuje się, że choroba może dotyczyć nawet 50% populacji na świecie. Więcej przypadków zachorowań występuje w regionach okołorównikowych. Zauważono, że mężczyźni chorują częściej niż kobiety.
Przyczyny rogowacenia
Prawdopodobną przyczyną jest częstsze przebywanie na słońcu. Bardziej narażeni są pacjenci po transplantacji organów. Spowodowane jest to terapią immunopresyjną. Zmiany często przypominają raka kolczystokomórkowego.
Ryzyko przejścia zmian w raka jest szacowane na około 10% w ciągu 10 lat.
Czynniki ryzyka choroby to:
- przewlekła ekspozycja na promieniowanie UV,
- jasna i piegowata skóra,
- łatwo powstające poparzenia (fototyp skóry I i II),
- jasny kolor oczu,
- rude lub blond włosy,
- podeszły wiek,
- immunopresja,
- podłoże genetyczne
- środki chemiczne, np. arsen.
Ogniska rogowacenia są przykryte żółtoszarawą nierówną warstwą rogową. Ściśle związane są z podłożem. Próba oddzielenia nawarstwienia skutkuje lekkim krwawieniem i odsłonięciem wilgotnej powierzchni. Zmiany najczęściej występują na odsłoniętych okolicach skóry.
Szczególną postacią jest róg skórny. Jest to wyniosły twór z keratyny, twardy, o różnej wielkości, Może mieć kształt stożkowaty lub lekko zgięty. Ma niewielką powierzchnię i szarobrunatne zabarwienie. Podstawa jest twarda i nacieczona. Występują objawy zapalne. Najczęściej występuje na skórze twarzy, rzadziej na owłosionej skórze głowy.
Opalenie jako przyczyna rogowacenia, fot. panthermedia
Leczenie rogowacenia
Leczenie zachowawcze polega na aplikacji imikwimodu 5% lub 5-fluorouracylu w maści.
Na bardziej rozległe lub wieloogniskowe zmiany zaleca się:
- peeling,
- retinoidy,
- kremy z kwasem glikolowym,
- miejscowe preparaty pochodnymi kwasu hialuronowego.
Spośród metod zabiegowych stosuje się chirurgiczne usunięcie zmian, krioterapia oraz laseroterapię.
Piśmiennictwo
Źródło tekstu:
- 1) Placek W, Markiewicz A, Zając N, Bzdawski M. Rogowacenie słoneczne – definicja, etiopatogeneza i możliwości terapeutyczne. Przegląd dermatologiczny 2013, 100, 171-177