Nadpotliwość – wstydliwy problem

Spis treści:

1. Newralgiczne miejsca
2. Kobiety i mężczyźni
3. Klasyfikacja
4. Pocenie się jako proces fizjologiczny
5. Nieprawidłowości

Nadpotliwość to stan wydzielania nadmiernej ilości potu, czyli takiej ilości, która jest poza granicami normalnych, fizjologicznych potrzeb organizmu ludzkiego. Podczas procesu pocenia się dochodzi do wytracania płynów ustrojowych oraz substancji w nim rozpuszczonych, a także ciepła. Jak wynika z badań ankietowych przeprowadzonych w USA, na nadpotliwość cierpi około 3% populacji, jednak liczba osób dotkniętych tego rodzaju problemem może być znacznie wyższa, niż wynika to z badań ankietowych [1].

Newralgiczne miejsca 

Z wyżej przytocznych badań wynika, że ponad połowa osób ankietowanych wskazuje na znaczący problem z nadmiernym poceniem się w okolicach dołów pachowych, co przekłada się na dyskomfort oraz spadek jakości życia pod względem zawodowym, socjalnym, psychologicznym czy nawet ekonomicznym [1].

Kobiety i mężczyźni 

Dolegliwości związane z nadpotliwością, w mniejszym lub większym nasileniu, dotykają zarówno kobiet jak i mężczyzn, jednak obserwowane są tendencje rodzinne – swego rodzaju predyspozycje do nadpotliwości. Pomimo że dolegliwości te nie są związane bezpośrednio ze zwiększeniem ryzyka umieralności, jednak wpływają one znacząco na codzienne funkcjonowanie człowieka [1].

Nadmierna potliwość może być efektem ubocznym przyjmowanych leków lub innych substancji, które działają pobudzająco na potliwość organizmu. W procesie patogenezy dużą rolę mają także czynniki genetyczne – jak wskazują badania, przypuszcza się, że nadpotliwość pierwotna stanowi schorzenie dziedziczne [2].

Klasyfikacja 

Dolegliwości związane z nadpotliwością dzielone są zwykle pod względem miejsca, w jakim występują (nadpotliwość uogólniona lub zlokalizowana) lub pod kątem przyczyny, która stanowi podstawę dolegliwości (nadpotliwość pierwotna lub wtórna) [1]. Innym aspektem nadpotliwości pierwotnej jest fakt, że stanowi ona sytuacje stresującą dla pacjenta – nie ma bowiem znanej etiologii [2].

Nadpotliwość, fot. panthermedia

Pocenie się jako proces fizjologiczny 

Gruczoły potowe, które rozmieszczone są na całym ciele, nazywane są gruczołami ekranowymi. Ich ujścia są w zasadzie niewidoczne, a najwięcej ich skupionych jest w okolicach czoła, na dłoniach oraz stopach. Pot wydzielany tymi gruczołami służy termoregulacji i detoksykacji orgiazmu – jest bezbarwny i bezwonny, o strukturze składającej się w 99% z wody [3].

W dołach pachowych znajdują się natomiast gruczoły apokrynowe, które powstają w okresie pokwitania. Ich rola w nadpotliwości jest wątpliwa, jednak u niektórych osób aż do 45% stanowić mogą właśnie tego typu gruczoły [2]. Ujścia gruczołów apokrynowych znajdują się w mieszkach włosowych, a pot wydzielany przez te gruczoły jest mętny i lepki – w składzie znajdują się zarówno glikoproteiny, jak i lipidy. Do jego rozkładu dochodzi na powierzchni skóry za sprawą bakterii – to ten proces odpowiada za powstawanie przykrego zapachu [3].

Pocenie się jest bardzo istotne w sytuacji kontroli temperatury ciała – jest to dostosowywanie się do aktualnie zastanych warunków, czyli wysokiej temperatury otoczenia. Sam pot jest bezzapachowy, jednak w połączeniu z bakteriami daje efekt bardzo nieprzyjemnej woni, co w szczególności ma znaczenie dla osób cierpiących na nadpotliwość [3].

Kontrola pocenia się jest zlokalizowana w neuronach termowrażliwych, które umiejscowione są w obrębie okolicy przedniej i przedwzrokowej podwzgórza. Innym miejscem odpowiadającym za regulację pocenia się jest skóra, w której zlokalizowane są termoreceptory [2].

Nieprawidłowości 

W klasycznej wersji schorzenia – w wersji pierwotnej – powodem nadpotliwości jest zaburzenie pracy gruczołów potowych, czyli ich zwiększonej aktywności. W przypadku nadpotliwości wtórnej, można mówić o nieprawidłowej regulacji układu autonomicznego, często pojawiającej się na skutek różnego rodzaju schorzeń – w tym endokrynologicznych, cukrzycy, zaburzeń neurologicznych czy schorzeń nowotworowych [2].