Lipodemia - choroba „grubych nóg”

Spis treści:

1. Lipodemia - charakterystyka
2. Objawy, diagnoza, leczenie
3. Podsumowanie

Obrzęk lipidowy (syndrom bolącego tłuszczu) niezmiernie trudno zdiagnozować. Zazwyczaj mylony jest on z obrzękiem limfatycznym bądź otyłością.

Ważne! Chorzy czekają na diagnozę latami, a leczenie schorzenia jest bardzo trudne.

Choroba po raz pierwszy została opisana w 1940 roku przez dr Edgara Allena i dr Edgara Hinesa - jako nieprawidłowy proces odkładania tkanki tłuszczowej w kończynach dolnych. Szerzej przypadłość zdiagnozowano w 1951 roku. Badacze Wold, Allen i Hines dostrzegli, że schorzenie częściej dotyczy kobiet (na 119 przypadków był tylko jeden mężczyzna). Ponadto 16% z badanych pacjentów miało rodzinną historię lipodemii.

Ważne! Lipodemia dotyczy około 11% kobiet, statystycznie 11 na 100 przedstawicielek żeńskiej populacji jest zagrożonych wystąpieniem tego schorzenia.

Lipodemia - charakterystyka 

Obrzęk lipidowy należy do chorób przewlekłych, spowodowany jest przez progresywne zaburzenia w metabolizmie tłuszczy - odkładających się głównie w obszarze:

• kończyn dolnych;
• bioder;
• ramion (sporadyczne przypadki).

Ważne! Lipodemia nie dotyczy takich obszarów jak stopy oraz dłonie.

Ponadto do przyczyn powstawania choroby zalicza się:

• predyspozycje genetyczne (dziedziczenie w linii żeńskiej);
• brak równowagi hormonalnej.

Przypadłość ma ścisły związek z cellulitem - lipodemia to zaawansowany cellulit III i IV stopnia.

Lipodemia manifestuje się spadkiem elastyczności skóry oraz umiejscowionej pod nią tkanki łącznej. Dochodzi do procesu grubienia błony podstawnej naczyń krwionośnych, w wyniku czego następuje zaburzenie krążenia krwi. Obniża się oporność naczyniowa, zwiększa się perfuzja skóry i filtracja w drobnych naczyniach krwionośnych. Naskórek staje się cieńszy, grubieje podskórna warstwa tkanki, ulegają włóknieniu małe tętniczki, przerywają się elastyczne włókna. Następuje rozszerzenie drobnych żył oraz naczyń krwionośnych. Pojawia się nadmierny rozrost (hipertrofia i hiperplazja) komórek tłuszczowych.

Ogólnie przyjętą definicją lipodemii jest obustronne i symetryczne zwiększenie tkanki tłuszczowej (zwłaszcza w obszarze bioder oraz nóg), które połączone jest ze skłonnością do obrzęku ortostatycznego (będącego wynikiem długotrwałego stania bądź siedzenia).

Lipodemia dzieli się na etapy:

1. Skóra jest jeszcze miękka i regularna, jednak pod skórą wyczuć można już guzkowate zmiany. Tkanki podskórne wyglądem przypominają gąbkę lub gumę.

Ważne! Etap I trwa kilka lat.

2. Powierzchnia skóry ulga zgrubieniu oraz stwardnieniu. Duże płaty tłuszczowe formują się w obszarze środkowej części uda, a także bocznej części kostek. Pojawia się obrzęk, który nasila się w ciągu dnia. Może pojawić się wtórny obrzęk limfatyczny. Ponadto może wystąpić nadwrażliwość nad obszarem podudzi i w zewnętrznej środkowej części ud. 
3. Następuje deformacja kończyn będąca efektem nadmiernego rozrostu tkanki tłuszczowej. Wyczuwalne pod skórą guzki osiągają rozmiar od orzecha do pięści. Dochodzi do wtórnego obrzęku limfatycznego.

Ważne! Pierwsze objawy choroby występują w okresie dojrzewania. Przypadłość nasila się w czasie ciąży i okresu przekwitania.

Pielęgnacja skóry, fot. panthermedia

Objawy, diagnoza, leczenie 

Lipodemia bardzo często mylona jest z otyłością, co niestety nie jest prawdą. Symptomy, które powinny zaniepokoić i skłonić do wizyty u lekarza to:

• nierównomierne przybieranie na wadze (zwłaszcza w okolicy kończyn dolnych i pośladków);
• nieproporcjonalne, kolumnowate nogi;
• chudnięcie tylko górnych części ciała;
• opuchlizna nóg (zwłaszcza po długim siedzeniu bądź staniu);
• obniżona temperatura skóry (zimne kończyny);
• niejednolita skóra (w jednym miejscu sucha, w innym tłusta);
• skłonność do siniaków;
• bóle nóg, bolesna wrażliwość przy dotyku;
• mrowienie w kończynach dolnych;
• cellulit.

Lekarz diagnozy dokonuje na podstawie objawów klinicznych. Bardzo często szczegółowy wywiad lekarski jest wystarczający w celu rozpoznania schorzenia jakim jest lipodemia - jak już była mowa powyżej tłuszczowy obrzęk nóg może mieć podłoże genetyczne (w niektórych badaniach w ponad 60% przypadłość występowała rodzinnie).

W rozpoznaniu choroby mogą pomóc także takie objawy jak:

• ból nadmiernej tkanki tłuszczowej;
• łatwe tworzenie się siniaków.

Badania jakie przeprowadza się w procesie diagnostycznym to:

• morfologia;
• zmierzenie poziomu hormonów tarczycy;
• ocena wydolności układu limfatycznego i krwionośnego.

Ponadto w diagnostyce stosuje się również ultrasonografię, tomografię komputerową oraz rezonans magnetyczny.

Jak dotąd nie ma skutecznego sposobu leczenia obrzęku lipidowego - można jedynie przeciwdziałać jego postępowi oraz niebezpiecznym powikłaniom. Terapia obejmuje:

Dietę - właściwe odżywianie jest niezwykle ważne. Osoby zmagające się z lipodemią powinny:

• zrezygnować z roślin strączkowych;
• ograniczyć spożycie nabiału;
• jeść tłuste ryby oraz przyprawy charakteryzujące się działaniem przeciwzapalnym;
• zrezygnować z soli;
• ograniczyć spożycie czerwonego mięsa;
• ograniczyć produkty bogate w tłuszcze nasycone.

Ćwiczenia fizyczne - nie tylko pomagają spalić tłuszcz, ale również usprawniają drenaż limfatyczny.

Ważne! Dzięki aktywności fizycznej skutecznie zapobiega się powikłaniom żylnym oraz limfatycznym, a także dalszemu tyciu.

Najlepsze ćwiczenia to pływanie, marsze, jazda na rowerze, gimnastyka, spacery

Odzież uciskowa - do najskuteczniejszej obecnie terapii zalicza się chirurgiczne wzmacniające pończochy w połączeniu ze specjalnymi ćwiczeniami oraz ruchami.

Ważne! Odzież uciskową powinno się nosić na stałe, każdego dnia.

Drenaż limfatyczny - dzięki terapii, jaką jest specjalny masaż, ulegają odblokowaniu naczynia limfatyczne.

Presoterapia - urządzenie wzmacniające tkankę łączną oraz usprawniające krążenie i limfatyczne z użyciem podciśnienia.

Podsumowanie 

Lipodemia nie jest jedynie defektem natury kosmetycznej - nieleczona może grozić poważnymi następstwami zdrowotnymi m.in.

• zmianami degeneracyjnymi stawów;
• powstawaniem żylaków;
• uszkodzeniami w układzie żył głębokich;
• wzrostem masy ciała;
• problemami psychologicznymi.

Tak istotne jest dlatego przeciwdziałanie rozwojowi choroby i łagodzenie objawów.