Choroby skóry wywołane nadwrażliwością na światło

Fotodermatozy idiopatyczne nie mają do końca wyjaśnionego patomechanizmu. Do tych schorzeń zaliczmy wielopostaciowe osutki świetlne oraz pokrzywkę słoneczną. Osutki cechują się wysiewem swędzących plam rumieniowych, grudek oraz pęcherzy. Choroba dotyczy osób o jasnej karnacji i zaczyna się w młodym wieku. Zmiany pojawiają się w kilka lub w kilkadziesiąt godzin po narażeniu na promieniowanie UV. Mogą nie występować we wszystkich miejscach eksponowanych na słońce. W przypadku noszenia cienkich ubrań zmiany mogą pojawić się nawet na zakrytych powierzchniach ciała. Pokrzywka słoneczna występuje znacznie rzadziej. Objawia się swędzącymi bąblami pojawiającymi się chwilę po naświetleniu.

Nadwrażliwość może być spowodowana czynnikami endogennymi. Niektóre choroby zaostrzają się pod wpływem światła. Inne postacie są wynikiem działania światła i substancji światłouczulających pochodzenia zewnętrznego. Prowadzą do powstania odczynów fotoalergicznych i fototoksycznych. Odczyny fototoksyczne przypominają oparzenia chemiczne.

Mogą być wywołane przez rośliny, leki lub środki chemiczne. Przykładami są produkty smołowcowe, fenotiazyny, sulfoamidy oraz niektóre barwniki. Odczyny fotoalergiczne wywołują niektóre substancje światłouczulające. W przeciwieństwie do odczynu fototoksycznego, zmiany powstają tylko u niektórych osób.

Objawy mają charakter wyprysku kontaktowego i umiejscowione są na odkrytych częściach ciała. W wyniku zainicjowania procesu immunologicznego wytwarza się czasowa oporność na leczenie, nawet po ustaniu kontaktu z substancją uczulająca. Substancje o działaniu fotouczulającym to przede wszystkim niesteroidowe leki przeciwzapalne, środki konserwujące, filtry przeciwsłoneczne pochodne fenotiazyny oraz substancje zapachowe. Z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych fotoalergicznie działają pochodne kwasu arylopropionowego.

Występują reakcje krzyżowe pomiędzy tymi kwasami a ketoprofenem. Odczyny fotoalergiczne mogą być też związane ze stosowaniem pochodnych fenotiazyny i benzodiazepiny, trójcyklicznych antydepresantów oraz miejscowych znieczulaczy. Stosowane w filtrach przeciwsłonecznych dibenzoylmetany, benzofenony oraz pochodne kwasu paraaminobenzoesowego i cynamioniany w głównej mierze odpowiadają za powstanie odczynów fotoalergicznych. 200 gatunków roślin należących do rodziny compositae powoduje alergię. Mogą wywoływać zarówno kontaktowe jak i fotokontaktowe zapalenie skóry. Wyróżnia się też reakcje krzyżowe i rzekomo-krzyżowe.