Apiterapia - stosowanie produktów pszczelich w lecznictwie

Spis treści:

1. Geneza historyczna
2. Produkty pszczele wykorzystywane w apiterapii 
3. Podsumowanie

Termin apiterapia wywodzi się od łacińskiego słowa apis oznaczającego pszczołę i greckiego therapeíā czyli leczenie.

Geneza historyczna 

Apiterapia wywodzi się ze starożytnej Grecji, jednak dopiero w XX wieku produkty pszczele zostały poddane szczegółowym badaniom naukowym, co potwierdziło skuteczność tej metody w leczeniu różnych schorzeń. Znanym badaczem tej metody leczenia jest czesko-niemiecki badacz Philipp Terč. 30 marzec - czyli dzień narodzin Terča uznawany jest jako Światowy Dzień Apiterapii.

W ostatnich latach - również w Polsce obserwujemy znaczny wzrost zainteresowania leczniczym wykorzystaniem produktów pszczelich, jak również wzrost ilości dostępnych na rynku specyfików.

Produkty pszczele wykorzystywane w apiterapii 

Miód - najbardziej znany produkt leczniczy, wykorzystywany w trakcie przeziębień, stanów zapalnych czy utraty energii.

Jednym z najstarszych zastosowań miodu (pierwsze ślady pochodzą już z 2500 roku p.n.e.) wykorzystywanym po dziś dzień jest leczenie ran i poparzeń skóry. Starożytni Egipcjanie wykorzystywali miód w wielu różnych lekach. Miód stosowany był na otwarte rany, rany cięte, poparzenia lub owrzodzenia w celu wysuszenia rany i jej skutecznego wyleczenia. Rany goiły się pozostawiając jedynie niewielkie blizny. Wiele właściwości miodu przyczynia się do zdolności zwalczania infekcji i wspomaga proces gojenia.

Propolis jest mieszaniną różnych ilości wosku pszczelego i żywicy zebranej przez pszczoły z roślin, szczególnie z pąków kwiatów i liści.  

Propolis może mieć zastosowanie w leczeniu przeciwastmatycznym, wspomagać układ oddechowy, działać przeciwreumatyczne, hamować komórki czerniaka złośliwego i komórek rakowych.

Pyłek pszczeli to męskie komórki rozrodcze produkowane przez kwiaty, które zostały zebrane przez pszczoły i do których zostały dodane przez pszczoły specjalne składniki.

Pyłek pszczeli jest często określany jako najbardziej kompletne pożywienie dane nam przez naturę. Od dawna jest zalecane przez lekarzy praktykujących medycynę tradycyjną, ze względu na jego właściwości lecznicze. Ponad 40 badań naukowych dokumentuje skuteczność terapeutyczną i bezpieczeństwo stosowania pyłku pszczelego. Badania kliniczne wykazały, że przyjmowane doustnie porcje pyłku pszczelego szybko i łatwo wchłaniają się, przedostając się z żołądka bezpośrednio do krwiobiegu. W ciągu dwóch godzin od spożyciu, składniki pyłku pszczelego znajdują się we krwi, w płynie mózgowo rdzeniowym i w moczu. Pyłek pszczeli odmładza organizm, pobudza narządy i gruczoły, poprawia witalność, wzmacnia odporność organizmu oraz wydłuża życie. Zdolność pyłku do stałego i zauważalnego zwiększania poziomu energii sprawia, że jest on ulubioną substancją wśród wielu sportowców światowej klasy. Pyłek pszczeli zawiera większość znanych składników odżywczych, w tym wszystkie niezbędne dla życia człowieka.

Wosk pszczeli jest obojętny i nie ma bezpośredniego wpływu na ludzi. Jednak jego działanie pośrednie może być bardzo silne. Przez wieki, wosk pszczeli został oceniony jako najlepszy materiał do produkcji świec. Zapach świec może pomagać w oddychaniu (chociaż wosk nie jest całkowicie czysty i zawiera cząstki pyłków i propolisu, które są uwalniane podczas spalania).

Mleczko pszczele jest wydzielane przez gruczoł gardzielowy młodych pszczół robotnic karmiących młode larwy i dorosłą pszczołę matkę. Mleczko pszczele wykorzystywane jest m.in. w wyrobach kosmetycznych. Pozytywne skutki mleczka pszczelego są bardzo duże. Używany jest jako naturalne źródło stymulantów i substancji o działaniu antybiotycznym, przeciwwirusowym i przeciwgrypowym. Można powiedzieć, że działa całkowicie regeneracyjnie. Powody do podawania mleczka pszczelego mogą być liczne, włączając w to: stwardnienie tętnic, astmę, choroby wątroby, depresję. Regularne spożywanie mleczka pszczelego u mężczyzn może sprzyjać powstawaniu plemników i utrzymaniu płodności. Istotny jest także jego wpływ na jakość skóry. Ponieważ ma znaczące działanie regeneracyjne i przeciwzapalne, może pomóc w leczeniu trądziku. Ma bardzo pozytywny wpływ na układ odpornościowy. Pomaga utrzymać prawidłowy poziom ciśnienia i cholesterolu.

Jad pszczeli to jasny, bezwonny, wodnisty płyn. Po wejściu w kontakt z błonami śluzowymi lub oczami, powoduje intensywne pieczenie i podrażnienie. Suszony jad nabiera jasnożółtego koloru. Niektóre preparaty przeznaczone na sprzedaż są brązowe. Uważa się, że brązowieją ze względu na utlenianie niektórych białek zawartych w jadzie. Jad zawiera szereg lotnych związków, które zostają utracone w czasie zbioru. Jad pszczeli jest od dawna stosowany w medycynie tradycyjnej do leczenia różnych rodzajów reumatyzmu. Chociaż jady różnych gatunków pszczół odrobinę różnią się od siebie, pojawiły się doniesienia o skutecznym leczeniu reumatyzmu za pomocą jadu.

Ponad 34 miliony ludzi na świecie żyje z ludzkim wirusem niedoboru odporności (HIV). Prowadzone w ostatnim czasie badania w Washington University School of Medicine w St. Louis wykazały, że jad pszczeli, i jego główny składnik melityna jest w stanie zniszczyć chore komórki i nowotwory wywołane przez wirusy, takie jak HIV. Melityna to silna toksyna jadu pszczelego, która jest w stanie przebić się przez osłonkę ochronną otaczającą HIV, a także wiele innych wirusów. Zaskakujące jest, że toksyna ta na szczęście nie szkodzi zdrowym komórkom, tylko tym zainfekowanym przez wirus.

Apiterapia, fot. panthermedia

Podsumowanie 

Apiterapia pomaga w leczeniu różnych chorób i schorzeń.

Wśród nich można wymienić chociażby:

• choroby układu oddechowego, np. zapalne górnych dróg oddechowych, choroby dolnych dróg oddechowych (zapalenie płuc, zapalenie oskrzeli),  grypa, astma, choroby alergiczne;
• choroby skóry i błon śluzowych takie jak choroby grzybicze (grzybice skóry), choroby wirusowe skóry, alergie skórne, trądzik młodzieńczy, oparzenia, owrzodzenia, zmiany zapalne skóry i naskórka czy paradontoza;
• choroby reumatyczne i układu kostno-stawowego takie jak reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), dna moczanowa (artretyzm, skaza moczanowa, podagra), zesztywniające zapalenie kręgosłupa;
• choroby układu krążenia takie jak nadciśnienie tętnicze, miażdżyca naczyń mózgowych, miażdżyca zarostowa kończyn dolnych, choroba Buergera, zakrzepowe zapalenie żył, choroba niedokrwienna mięśnia sercowego;
• choroby układu pokarmowego takie jak choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, stany zapalne błony śluzowej, stany zapalne wątroby, niedożywienie czy otyłość.

Oraz pomaga w leczeniu chronicznego bólu głowy i migreny. Stosowana jest również w zapobieganiu stresu i depresji.